Vol, væl og ósannindi

ENN einu sinni kom Árni Finnsson "vælandi" í útvarpið og sagði að hvalveiðar Íslendinga sköðuðu ferðaþjónustuna. Í þetta sinn var það ekki eingöngu hvalaskoðun sem skaðaðist heldur ferðaþjónustan í heild sinni.

Ekki frekar en áður rökstuddi hann þessa fullyrðingu sína á nokkurn hátt, heldur sló hann þessum rakalausa þvættingi fram, hann virðist halda að við sem hlustum látum bara "mata" okkur á hvaða þvælu sem er og "gleypum" við öllu sem sagt er án umhugsunar.

Hann virðist hafa gleymt skýrslu ferðamálaráðs, var niðurstaða hennar sú að hvalveiðar hefðu engin áhrif á ferðaþjónustuna. Honum til upplýsingar eru þeir þættir sem helst hafa áhrif á ferðaþjónustuna gengismál, veðurfar, markaðssetning á vörum og þjónustu, almennt verðlag, afþreyingarmöguleikar og ferðamöguleikar til og frá landinu.

Þá er það skondinn hlutur, en hvalaskoðunarmenn hafa verið mikið í því að segja að ekki sé neinn markaður fyrir hrefnukjöt innanlands, en nú bregður svo við að ekki er hægt að anna eftirspurn eftir þessari vöru og ef svo heldur fram sem horfir eru allar líkur á að það þurfi að fjölga þeim dýrum sem má veiða. Almenningur er búinn að átta sig á því hversu gott hráefni er þarna um að ræða og einnig ódýrt. En það er ekki úr vegi að ræða þá gríðarlegu fjölgun hvala sem orðið hefur við strendur landsins þau ár sem hvalveiðar hafa verið bannaðar. Greinilegt er að náttúran ber ekki þessa gríðarlegu fjölgun og sést það best á því að æti er ekki til staðar fyrir allan þennan fjölda. Hrefnuveiðimenn hafa kvartað yfir því að hrefnan sé stygg og því erfitt að nálgast hana, sem komi til af því að hún sé í litlu æti og dýrin séu horuð og magainnihald þeirra dýra sem hafi veiðst sé lítið. Því er nauðsynlegt að auka við þann fjölda dýra sem leyfilegt er að veiða og stórauka svo kvótann á næsta ári. Ekki kæmi mér á óvart að hvalaskoðunarmenn vildu láta banna loðnuveiðar, síldveiðar og þorskveiðar til þess að nægt æti yrði fyrir hvalina, en þeir hugsa ekki fyrir því að við þurfum að lifa hér á þessu landi, ekki getum við lifað af hvalaskoðun því ekki er afkoman í greininni neitt til þess að hrópa húrra fyrir og ekki hef ég trú á að afkoman batni. Þessu til staðfestingar skulum við skoða tölur frá árinu 2004: Samkvæmt tölum frá Ferðamálaráði og frá Hvalaskoðunarsamtökum Íslands voru tekjur af hvalaskoðun 1.900.000.000. Enginn ágreiningur er um þessa tölu (ekki svo mér sé kunnugt um) en hins vegar segja heimildir Ferðamálaráðs að farþegar í hvalaskoðunarferðum hafi verið 72.200 en Hvalaskoðunarsamtök Íslands segja fjölda farþega hafa verið rúmlega 81.000 (hvernig á þessum mismuni stendur veit ég ekki). Samkvæmt tölunum frá Ferðamálaráði hefur hver farþegi í hvalaskoðun skilið eftir tekjur til þjóðfélagsins sem nema 26.316 kr., en samkvæmt Hvalaskoðunarsamtökum Íslands hafa tekjurnar af hverjum farþega verið 23.457 kr. Til þess að taka af allan vafa þá er þarna um heildartekjur að ræða, þ.e.a.s eftir er að taka þarna af fargjald til hvalaskoðunarbátanna, sem var árið 2004 að meðaltali 3.700 kr. fyrir fullorðna og 1.600 kr. fyrir börn. Þá er að reikna út heildartekjur hvalaskoðunarfyrirtækjanna og verður byrjað á því að styðjast við fjölda farþega skv. Ferðamálaráði, einnig verð ég að gefa mér forsendur, en mér þykir ekki fjarri lagi að áætla að 60% farþega hafi greitt fullorðinsgjald og þá að 40% þeirra hafi greitt barnagjald.

Miðað við 72.200 farþega voru tekjurnar sem hér segir:

160.284.000 fyrir fullorðinsgjaldið

46.208.000 fyrir barnagjaldið

206.492.000 var þá heildarveltan skv. Ferðamálaráði.

En miðað við 81.000 farþega voru tekjurnar þessar:

179.820.000 fyrir fullorðinsgjaldið

51.840.000 fyrir barnagjaldið

231.660.000 var þá heildarveltan skv. Hvalaskoðunarsamtökum Íslands.

Svo getur fólk velt því fyrir sér hvort líklegt sé að þessar tekjur geti staðið undir öllum þeim kostnaði sem til féll, hvor talan sem tekin er gild. Í það minnsta þykir mér ekki fara mikið fyrir þessum "blómlega" atvinnuvegi , sem hvalaskoðunarmenn eru alltaf að tala um. Ef þessar tölur eru skoðaðar læðist að manni að hvalaskoðunarmenn ættu að snúa sér að einhverju öðru sem gæti kannski skilað einhverjum arði, kannski ættu þeir að leggja stund á hvalveiðar, þegar þær verða leyfðar fyrir alvöru?

Höfundur er fyrrverandi stýrimaður.