SKATTAR - SKATTAR - SKATTAR - ÞETTA VIRÐIST VERA EINA RÁÐIÐ SEM "VINSTRI HJÖRÐIN" VIRÐIST SJÁ TIL AÐ AUKA TEKJR RÍKISINS.....

Ég var að hlusta á endurtekið viðtal við Jóhann Pál Jóhannsson þingmann Samfylkingarinnar á Útvarpi Sögu, SJÁ HÉR. Og þarna í þessu viðtali kemur vel í ljós hvernig "LANDRÁÐAFYLKINGIN" (Samfylkingin) ætlar sér að AUKA tekjur ríkisins. Fyrir nokkrum mánuðum síðan setti ég á bloggið grein um það hvernig útfærsla VIRÐISAUKASKATTSKERFISINS er að  fara með fjárhag okkar og þar kem ég inn á möguleika, sem gætu aukið tekjur ríkisins um TUGI EÐA JAFNVEL HUNDRUÐI MILLJARÐA eftir því hvaða leið yrði valið.  Ég hef verið hvattur til að endurbirta þessa grein.   Hér á eftir fer svo greinin:

Núna er verið að tala um alls konar ráðstafanir sem ríkið ætti að grípa til vegna þeirra gífurlegu verðhækkana sem hafa orðið og þá aðallega á matvælum og svo ekki sé talað um hækkanir sem hafa orðið á eldsneyti (eldsneytið er nú eitthvað að lækka lítillega en ansi gengur það nú hægt).  Ekki eru allir sammála um það hverjar þessar aðgerðir ættu að vera en það er alveg á tæru að eitthvað þarf að gera því hækkanir á nauðsynjavöru til heimilanna eru  alveg gengdarlausar en launin hækka ekkert á móti og ofan á allt mælist verðbólgan yfir 10% -stigum.  Flestir benda á hið augljósa, það er að lækka virðisaukaskattinn á matvöru, hreinlætisvöru, eldsneyti og fleiru en það má Fjármálaráðherra ekki heyra nefnt, enda bíta þessar hækkanir lítið sem ekkert á hátekjufólki eins og honum og stjórnmálafólki yfirleitt.  Og hefur helst mátt skilja á stjórnmálafólki að ekki sé enn komin ástæða til aðgerða af hendi stjórnvalda.  Ég veit að það er hægt að grípa til aðgerða, sem bæði lækka útgjöld heimilanna mjög mikið og auka tekjur ríkisins verulega. Einhver hlýtur að spyrja sig að því hvernig það sé hægt að lækka skatta en um leið að auka tekjur ríkisins af skattheimtu?  Svarið er einfalt að leggja niður virðisaukaskattkerfið, sem er bæði flókið og þungt í vöfum og vegna þess hve erfitt er að hafa eftirlit með því er mikil hætta á að það sé misnotað.   Þá er mikið um undanþágur frá virðisaukaskatti í hinum ýmsu atvinnugreinum og vissulega „skekkir“ það samkeppnisstöðu margra fyrirtækja.  En hvað ætti þá að koma í stað virðisaukaskattskerfisins?  Svarið er einfalt, það er veltuskattur,  þar sem öll fyrirtæki landsins greiddu ákveðna prósentu af veltu fyrirtækisins og væri engin undaþága veitt á því.  Þessi prósenta yrði 6,00% og af því leiddi að tekjuauki ríkisins yrðu, miðað við gögn sem ég hef undir höndum milli 60 – 80 milljarðar ári.   Ástæða þess að ég valdi þessa prósentutölu var sú að ríkissjóður er algjörlega tómur og þarf á auknum tekjum að halda, en ef tekjur ríkisins ættu að verða óbreyttar frá því sem þær eru í dag ætti veltuskattsprósentan að vera rétt rúmlega 4,50%.  Á þessu sést hversu gífurlega miklu munar um hvert prósentustig.

 

VIRÐISAUKASKATTUR – VELTUSKATTUR

Virðisaukaskattur skiptist í útskatt og innskatt.  Útskattur er sá skattur sem er greiddur af tekjum sem viðkomandi greiðir af þeim tekjum sem hann hefur af starfsemi sinni. En innskattur er það sem viðkomandi fær endurgreitt af hráefniskaupum og öðrum kostnaði sem fellur til vegna starfseminnar.   Hér á landi er virðisaukaskatturinn í tveimur þrepum annars vegar 24% og hins vegar 11%, það fer eftir starfsemi viðkomandi fyrirtækis í hvoru virðisaukaskattsþrepinu fyrirtækið lendir.  Það fyrirtæki sem er með allar sínar tekjur í 11% þrepinu en hráefniskostnaði og annan rekstrarkostnað í 24% þrepinu, lendir undantekningalaust í því að innskatturinn verður hærri en útskatturinn, það er að segja að fyrirtækið fær endurgreiddan virðisaukaskatt og þá skiptir engu máli hvort hagnaður er af rekstrinum eða ekki.  Og svo greiða fyrirtæki sem selja framleiðslu sína erlendis ekki virðisaukaskatt en þau fá greiddan innskatt af hráefniskostnaði sínum og öðrum rekstrarkostnaði, til dæmis fékk stóriðjan í landinu endurgreiddan VSK 56,573 milljarða á virði ársins 2011,  á núvirði, reiknað í byrjun febrúar 2023,  105.732 milljarðar.  Rétt er að benda á það að um miðja síðustu öld,var það mjög ofarlega á listanum hjá Íslenskum stjórnvöldum að ganga í ESB eða EBE eins og það hét þá og eitt af skilyrðum sem EBE setti var að öll aðildarríkin og væntanleg aðildarríki innleiddu virðisaukaskatt að Evrópskri fyrirmynd og strax árið 1971 skilaði Jón Sigurðsson, sem síðar varð ráðherra Alþýðuflokksins, fyrstu skýrslunni um ávinning þess að innleiddur yrði virðisaukaskattur hér á landi.  Þátt fyrir að margar skýrslur væru unnar og mörg álit skrifuð um virðisaukaskatt, þá var hann ekki innleiddur  hér á landi fyrr en árið 1990, margir höfðu efasemdir um þetta fyrirbæri og nú þegar virðisaukaskatturinn hefur verið við lýði í rúm 30 ár ætti að vera komin þokkaleg reynsla á virkni þessa fyrirbæris.  En þó er ég nokkuð  sannfærður um það að fyrst innleiðing virðisaukaskattsins var að kröfu ESB þá verður ekki hróflað við honum jafnvel  þótt sýnt sé fram á að það væri margfalt hagkvæmara fyrir þjóðfélagið að hann viki.

Veltuskattur er, eins og nafnið gefur til kynna, skattur sem er lagður á sem hlutfall af veltu (verð x magn).   Einungis er sá skattur í einu þrepi og engar undanþágur eru, þetta gerir það að verkum að eftirlit er fremur einfalt og þar af leiðandi er minni hætta á að kerfið verði misnotað.  Eins og áður hefur komið fram, þá er munurinn á að  reka þessi  tvö kerfi alveg gríðarlegur og kannski vegna þess má reikna með að gífurleg andstaða verði við að leggja virðisaukakerfið niður og taka upp veltuskatt, því það er nokkuð ljóst að starfsmönnum við eftirlit myndi fækka nokkuð mikið, svo er það mjög viðkvæmt vegna þess að VSK er eitt af skilyrðunum fyrir ESB aðild og eitt af grunnskilyrðum fyrir EES samningnum.  En sjái stjórnvöld að ekki sé grundvöllur fyrir því að leggja VSK niður og taka upp veltuskatt, þá verður að gera breytingu virðisaukaskattlögunum og setja í LÖG að ekkert fyrirtæki eða einstaklingur fái meir greitt úr virðisaukskatttkerfinu enn  hann hafi greitt i það.  Það gefur auga leið að þegar skattþrepin í virðisaukaskattinum eru þrjú eins og er hér á landi (0% skatturinn er líka þrep, þá er 11% þrep og síðast er 24% þrep).  Það er ekki bara stóriðjan sem fær endurgreiddan VSK (þótt vissulega fái hún mest), útgerðin fær nokkuð mikið, ferðaþjónustan er mjög stórtæk.  Það er nokkuð augljóst að fyrirtæki sem eru með sínar tekjur í 11% og kostnaðinn í 24%, fær verulega endurgreidd úr VSK kerfinu og ég tala nú ekki um þá sem hafa tekjur sínar í 0%.  EN TIL ÞESS AÐ FÁ SVIPAÐAR TEKJUR OG TEKJUAUKA ÚT ÚR VSK KERFINU OG AÐ VERA MEÐ VELTUSKATT ÞYRFTI AÐ VERA MEÐ EITT VIRÐISAUKSKATTSÞREP AР UPPHÆÐ 11% EN  YRÐI VSK ENN OFANÁ YRÐI AÐ FÆKKA UNDANÞÁGUM Í VSK VERULEGA MIKIÐ.

 

HVERNIG VINNU VIÐ ÞESSA ÚTTEKT  VAR  HÁTTAÐ

Fyrst og fremst var unnið úr gögnum sem voru fengin frá RSK (Ríkisskattstjóra) árið 2016 (nú heitir þessi stofnun Skatturinn).  Út úr þessum gögnum sem innihéldu allt sem viðkom virðisaukaskattskilum landsmann fyrir árin 2011-2015 (bæði árin meðtalin).  Þarna inn vantaði þann virðisaukaskatt sem var innheimtur hjá Tollstjóra og til þess að fá það út varð að fara inn á heimasíðu Fjársýslu ríkisins og nálgast þar ríkisreikninga viðkomandi ára.  Síðan þurfti að samræma viðkomandi gögn og vinna úr þeim og fá út þær upplýsingar sem nauðsynlegar voru.  Mörg skjöl komu út úr þessari vinnu og væri það til að æra menn að birta það allt en eitt skjal tel ég nauðsynlegt að fólk fái að sjá og gæti þá mynda sér skoðun á því sem hér hefur verið fjallað um.

 

 

 

 

 

Mynd:  Endurgreiðslur til stóriðjunnar 2011-2015 á þávirði og núvirði.

 

 ATH. KLIKKIÐ MEÐ MÚSINNI Á MYNDINA TIL AÐ STÆKKA HANA

 

 

Heimildir:

https://www.fjs.is/utgefid-efni/rikisreikningur/  Sótt þann 02.05.2022

Ecxel skrá um allt viðkomandi VSK skilum fyrir árin 2011-2015 fengin frá RSK í júní árið 2018.

Skúli Eggert Þórðarson og Jón Guðmundsson,  Virðisaukaskattur í aldarfjórðung, Tíund (nóvember 2014)

Þjóðskjalasafn Íslands (2001).  Skattamál  Fjármálaráðuneytið 1969-1980.  ÞT/12.  Skýrsla til Fjármálaráðherra 1971.  Greinargerð um virðisaukaskatt 1975.  Fleyri skýrslur,   Askja 1

  

Athugasemdir

[Grímur Kjartansson, 20.9.2023 kl. 20:29]

Í dag hlustaði ég á Sigmar Guðmundsson kvarta á Alþingi yfir að fíklar fá ekki ALLA aðstoð sem er í boði og séu því að deyja.

Móðir mín er að verða 95 ára og fær ekki inni á hjúkrunarheimili þó svo að hún þurfi í dag aðstoð með ALLAR líkamlegar daglegar þarfir
Hún er fædd í torfbæ og fór ung í fóstur til vandalausra eftir að heimilið flosnaði upp þegar móðir hennar dó
Vantar í fyrsta skiptið á ævinni aðstoð - en hún er ekki í boði nema hjá afkomendum

[Jóhann Elíasson, 20.9.2023 kl. 21:23]

Já Grímur, þetta dæmi sem þú vísar til sýnir mjög vel hvað sumir þessara þingmanna "okkar" eru illa tengir raunveruleikanum og svo taka þeir bara upp máll sem þeir halda að auki vinsældir þeirra og svo leyfa þeir sér að kalla aðra "poppúlista".....

[Tómas Ibsen Halldórsson, 20.9.2023 kl. 21:41]

Ég held Jóhann að 60 til 80 milljarða tekjuaukning ríkissjóðs yrði ekki til góðs, eyðslufylliríið myndi bara aukast um þá upphæð og jafnvel gott betur.

Skelfilegt er að heyra um stöðu móður Gríms. Þetta dæmi sýnir bara hversu við höfum fjarlægst hið félagslega velferðarkerfi sem við höfum státað okkur af um áratugi. Ríkið fer nú hamförum gegn borgurum þessa lands, milljarða greiðslur til útlanda hafa forgang og sömuleiðis ólöglegir hælisleitendur.

[Jóhann Elíasson, 20.9.2023 kl. 22:38]

Þakka þér fyrir innlitið Tómas.  Sennilega er þetta alveg rétt hjá þér en ég er aðallega að sýna fram á að það er mun fleira hægt að gera til auka tekjur ríkisins en að hækka skatta, MATARHOLURNAR ER VÍÐA ÞAÐ ÞARF BARA AÐ LEITA AÐ ÞEIM.

Já þetta er skelfilegt að lesa, erfiðast finnst mér þetta VIRÐINGALEYSI fyrir fólkinu sem skaffaði okkur þau lífskjör sem við búum við í dag....