EIGA MENN EITTHVAÐ ERFITT MEÐ AÐ SKILJA ÞAÐ AÐ ÞAÐ ER EKKERT ORSAKASAMHENGI MILLI STÝRIVAXTASTIGS OG VERÐBÓLGU?????

Mér blöskraði algjörlega um daginn, þegar ég hlustaði á sjálfskipaðan "snilling" segja það að "VERÐBÓLGA KÆMI EINGÖNGU TIL VEGNA PENINGAMAGNS Í UMFERÐ".  Í þessu tilfelli verður spurningin um "EGGIÐ og HÆNUNA"  virk.  Peningamagn í umferð er í sjálfu sér ekki það sem veldur verðbólgu HELDUR HVERS VEGNA PENINGAMAGN Í UMFERÐ ER AUKIÐ EN ÞAR KOMA TIL AÐGERÐIR RÍKISSTJÓRNARINNAR.  Skýrasta dæmið  um þetta eru aðgerðir ríkisstjórnarinnar vegna COVID.  Þar var tekið upp á því að "styrkja"  atvinnulífið, upp á sem nam hundruðum milljarða króna, en vandamálið var bara það ekki voru til peningar fyrir þessu og þá var ákveðið að taka þetta að láni með því að "PRENTA" peninga fyrir þessu og að sjálfsögðu jók þetta verðbólguna til muna ÞANNIG ER HÆGT AÐ FÆRA FYRIR ÞVÍ RÖK AдÞAÐ ÞAÐ VORU "LÁNTÖKUR" (ÚTGJÖLD) RÍKISINS ,SEM OLLU VERBÓLGUNNI Í ÞESSU TILFELLI.  Væri ekki ráð fyrir svona"snillinga" að skoða málin í heild sinni í stað þess að taka einhvern hluta af vandamálinu og gefa sér að þar sé allt vandamálið komið?  Er ekki rétt að fara yfir það hvaða þættir hafa áhrif á verðbólguna?  Jú þeir hafa fyrst og fremst áhrif á NEYSLU en NEYSLA skiptist í tvo þætti í hagfræðinni það er EINKANEYSLA og SAMNEYSLA,  einkaneysla er samkvæmt skilgreiningu hagfræðinnar neysla almennings á landinu.  Það er yfirleitt  EKKI mælt með því að almenningur taki lán fyrir neyslu sinni þó svo að vissulega séu dæmi fyrir því.  Af heildarneyslunni er EINKANEYSLAN aðeins lítill hluti af heildarneyslunni, ef tekið er „lán“ fyrir hluta þessara neyslu er að sjálfsögðu ekki um neitt annað að ræða en að taka þau lán hér innanlands og afskaplega hæpið að halda því fram að sú lántaka sé „VERÐBÓLGUHVETJANDI“.  Öðru máli gegnir um SAMNEYSLUNA,  þar er um OPINBERA NEYSLU að ræða (heilbrigðisþjónustu, félagsþjónustu, löggæslu og fleira).  SAMNEYSLAN er fíllinn í postulínsversluninni, útgjöld hins opinbera hafa AUKIST ALVEG GÍFURLEGA SÍÐUSTU ÁR og það sem er alvarlegast er það að ÖLL ÞESSI AUKNING OPINBERRA ÚTGJALDA ER TEKIN AÐ LÁNI OG ÞAÐ ER ÞAÐ SEM VELDUR VERÐBÓLGUNNI.  HVER SKYLDI ÁSTÆÐAN VERA FYRIR ÞVÍ AÐ VERÐBÓLGA HÉR ER HÆRRI EN Í NÁGRANNALÖNDUNUM?  JÚ Í SINNI EINFÖLDUSTU MYND ER HÆGT AÐ SEGJA AÐ VERÐBÓLGA SKAPIST VIÐ ÞAÐ AÐ VIÐ EYÐUM MEIRU EN VIÐ ÖFLUM.  Síðustu árin og síðustu áratugina hafa hagfræðingar verið að  reyna að átta sig á því almennilega hvað VERÐBÓLGA er í rauninni og hvað það er sem raunverulega veldur henni.  Ef við rennum stuttlega yfir söguna sjáum við að hún einkennist nokkuð mikið , fyrstu árin, af tilraunastarfsemi og „tilgátum“ til dæmis voru  á árunum 1960-1980 voru hagfræðingar mjög uppteknir af að sýna fram á tengst verðbólgu og atvinnuleysis, seinna kom svo Milton Friedman með hina svokölluðu PENINGAMAGNSKENNINGU sem átti að leysa endanlega verðbólguvandann og varð sú „kenning“ nánast heilög nokkuð lengi, næst var farið að tengja saman STÝRIVEXTI og VERÐBÓLGU  og var sú „tilgáta“ talin rétt og óumdeild þar til upp úr 2010 en þá fóru að koma fram efasemdarraddir og ýmsir virtir hagfræðingar eins og Krugman, Taylor, Mankiw og fleiri fóru að koma með verulegar athugsemdir við þessa kenningu og Stieglitz skaut þetta endanlega niður.  Stundum fæ ég það á tilfinninguna „sumir“ telji það að  þegar þeir útskrifist úr einhverju námi, séu þeir „BÚNIR“ að læra, hendi ÖLLUM námsbókum og hætti að fylgjast með öllum framförum í þeirri grein sem þeir menntuðu sig í og loki sig af í einhverjum fílabeinsturni þar sem þeir geta bara verið í friði fyrir almenningi.Lengi hefur sá orðrómur verið í gangi að mikið fjármagn "LEKI" úr landi í gegnum hælisleitendur.  En hvernig má það vera því þetta er eiginlega 100% allslaust og eignalaust fólk?  Jú hér kemur skýringin: ÞETTA FÓLK ER ALFARIÐ Á OKKAR KOSTNAÐ, ÞEIR FARA Í FJÖLSKYLDUHJÁLPINA OG ÖNNUR HJÁLPARSAMTÖK OG FÁ ÞAR MAT, SVO FER ÞETTA LIÐ Á HJÁLPRÆÐISHERINN OG FÆR AÐ BORÐA FRÍTT, ÞÁ FÆR ÞETTA FÓLK SVOKÖLLUÐ "BÓNUSKORT (en þetta eru inneignarkort fyrir ákveðinni upphæð í hverjum mánuði til að kaupa inn matvæli og aðrar nauðsynjavörur).  VEGNA ÞESS AÐ ÞETTA FÓLK ER BÚIÐ AÐ LÆRA INN Á "KERFIÐ" (þetta er kallað að vera "kerfisfræðingur"), HVERNIG Á AÐ FÁ ALLT FRÍTT HÉRNA ÞÁ GETA ÞEIR SELT BÓNUSKORTIN SÍN (til þess að skapa einhverja EFTIRSPURN eftir þessum KORTUM verður að  selja þau með einhverjum afföllum skilst mér að nokkuð mikil eftirspurn sé eftir þeim í "fíkniefnaheiminum").  Ég tók þessum sögum með miklum fyrirvara og fannst þetta frekar fjarstæðukennt, en fór svo að hugsa málið eftir að upplifa það ég var staddur á pósthúsinu í Reykjanesbæ síðastliðinn miðvikudag um klukkan 14:00, þar var maður að frá Palestínu að senda 50.000 krónur til Palestínu.  Með því að senda þetta lága upphæð er EKKERT spurt um uppruna peninganna og ekkert þarf að gera grein fyrir neinu.  Daginn eftir var ég staddur í banka í Reykjanesbæ og þar var maður frá Venesúela að senda SÖMU UPPHÆÐ "heim".  Ekki er þetta stór upphæð og ætti ekki að hafa mikil áhrif á efnahag landsins, en stöldrum nú aðeins við, ef við gefum okkur að 5.000 manns sendi 50.000 krónur á mánuði úr landi þá eru þetta 250 milljónir á mánuði sem gera ÞRJÁ MILLJARÐA Á ÁRI.  GÆTU EKKI VERIÐ FLEIRI SVONA "LEKAR" Í KERFINU?  Til dæmis allur sá peningur sem stjórnvöld senda úr landi, sem aðstoð við Úkraínu og Palestínu og til loftslagsmála, stuðning við hælisleitendur og það sem meira er ÞESSIR PENINGAR ERU EKKI TIL  OG ÞAR AF LEIÐANDI ER ÞETTA ALLT  TEKIÐ AÐ LÁNI OG AÐ SJÁLFSÖGU EYKUR ÞETTA VERÐ BÓLGUNA.  En sennilega  kemur "GÓÐA FÓLKIÐ" einhverju  "úrræði" á koppinn í staðinn.  OG SVO ERU MENN ALVEG   "KJAFTBIT" Á ÞVÍ AÐ ÞAÐ SÉ VERÐBÓLGA Í LANDINU.  Svo er eina ráðið í baráttunni við verðbólguna, sem stjórnmálamenn sjá, ER AÐ HÆKKA SKATTA.  HVERNIG VÆRI AÐ FARA BETUR MEÐ ÞAÐ FJÁRMAGN SEM RÁÐAMENN HAFA TIL RÁÐSTÖFUNAR???????

Ekkert sem bendir til annars en að þróunin haldi áfram

Athugasemdir

[Magnús Sigurðsson, 19.3.2025 kl. 17:44]

Vel á minnst Jóhann, -hið eina klettstöðuga orsakasamhengi stýrivaxta Seðlabankans er að almenningi er ætlað að blæða. Sama hversu glórulaus efahagstjórn ríkisins er og útlán banka. Þetta sést oft vel á innlánsvöxtunum sem almenningi er boðið upp á og launum æðstu ráðamanna.

[Guðmundur Ásgeirsson, 19.3.2025 kl. 17:49]

Það sem skiptir máli um hvort aukning peningamagns í umferð leiðir til verðbólgu eða ekki er hvort í framtíðinni þegar nýja peningamagnið hefur seytlað út í hagkerfið, verða til staðar ný (aukin) raunverðmæti til að kaupa fyrir þá peninga. Ef þetta tvennt helst í hendur ætti það ekki að leiða til verðbólgu. Ef peningamagn er hins vegar aukið umfram þau raunverðmæti sem síðar verða til staðar til að kaupa fyrir þá peninga, þá kemur upp sú staða að þá eru orðnir til fleiri einingar peninga á móti hverri einingu raunverðmæta en áður. Samkvæmt hinu einfalda lögmáli um framboð og eftirspurn leiðir þetta til þess að fleiri einingar peninga þarf til að kaupa hverja einingu raunverðmæta en áður. Með öðrum orðum hefur verðgildi hverrar einingar peninga minnkað ef mælt er í raunverðmætum, en þar sem mælikvarðinn sem er notaður er fjöldi eininga peninga þá mælist þetta sem verðhækkun á raunverðmætum eða það sem kallað er verðbólga. Þegar þetta gerist stafar verðbólgan ekki af því að raunverðmætin hafa orðið "dýrari" heldur að hver eining peninga í umferð er orðinn minna virði en áður sem má einnig kalla rýrnun kaupmáttar.

[Jóhann Elíasson, 19.3.2025 kl. 18:52]

Magnús þú  hefur LÖG að mæla........

[Jóhann Elíasson, 19.3.2025 kl. 18:56]

Guðmundur, þú ættir bara að halda þig við LÖGIN.  Ef ég léti svona bull frá mér fara sæi ég ekki fram á annað en ég yrði að skila inn Viðskiptafræðiprófinu mínu....

[Guðmundur Ásgeirsson, 19.3.2025 kl. 19:05]

Afhverju segirðu að þetta sé bull? Er hægt að prenta peninga út í hið endalausa án þess að það leiði til rýrnunar á verðgildi gjaldmiðilsins og það komi fram í verðlagsmælingum sem aukin verðbólga?

[Jóhann Elíasson, 19.3.2025 kl. 22:15]

Það er nokkuð ljóst að við höfum mjög ólíkar skoðanir og nálganir á þessum málum, ég reikna ekkert með því að hafa nein áhrif á það sem þú  hefur ákveðið að sé einhver heilagur sannleikur í þessum efnum og ætla heldur ekkert að reyna það en ég áskil mér rétt til að hafa skoðun á því sem þú sendir frá þér.  Það tekur allt of langan tíma að útskýra hvers vegna þetta er bull hjá þér en svo til að réttlæta það sem þú  talar um ferðu að tala um allt aðra hluti, það er þess vegna sem ég segi að þú eigir að halda þig við LÖGIN þar ertu á heimavelli en þú hefur ekki "hundsvit" á hagfræði (þó þú haldir það kannski) og ættir bara að láta hana eiga sig.......

[Guðmundur Ásgeirsson, 20.3.2025 kl. 18:55]

Þá verðum við bara að vera ósammála. Það má líka alveg hafa skoðanir á kenningum peningamálahagfræðinnar því þær eru bara kenningar og hagfræði er félagsfræðigrein en ekki raunvísindagrein. Góðar stundir.

[Jóhann Elíasson, 20.3.2025 kl. 19:05]

Sömuleiðis Guðmundur og þakka þér fyrir innlitið.....