FYRST HRYNUR EVRAN SVO FELLUR ESB Í KJÖLFARIÐ....

Alveg frá því að evrunni var þvingað inn á ESB aðildarríkin 1 janúar 1999, var ljóst að þessi nýi gjaldmiðill var fullkomlega aðlagaður að Þýska hagkerfinu, enda alveg ljóst að Helmut Khol myndi aldrei samþykkja það að Þjóðverjar myndu láta Þýska markið af hendi, án þess að eitthvað verulega gott kæmi í staðinn fyrir þá (Þjóðverja).  Þau lönd sem gengu í ESB EFTIR að Maastricht sáttmálinn hafði verið samþykktur URÐU að taka upp evru en t.d Danmörk og Bretland höfðu hafna Maastricht sáttmálanum 1992 og héldu sínum gjaldmiðlum, þó svo að Danir hafi "tengt" Dönsku krónuna að miklu leyti við gengi evru.  En Frakkar samþykktu Maastricht samkomulagið með 51% gegn 49%, í þjóðaratkvæðagreiðslu 20 september 1992 og kom það verulega á óvart hversu mikil andstaða var við samninginn í landinu.  1 janúar 2001 varð Grikkland tólfti meðlimur evrusamstarfsins en með þeim fyrirvara að Grikkir yrðu að uppfylla efnahagsleg skilyrði sem ESB setti. Árið 2004 staðfesti forseti ESB að Grikkir hefðu UPPFYLLT ÖLL EFNAHAGSLEG SKILYRÐI ESB OG VEL ÞAÐ OG UM LEIÐ FÓR HANN MJÖG FÖGRUM ORÐUM UM EFNAHAGSUMBÆTUR GRIKKJA.  En svo eftir að evran hefur verið tekin upp í fleiri löndum og reynsla fengist af henni,  hefur komið í ljós að gjaldmiðillinn hentar löndum afar misjafnlega og hafa löndin í suður Evrópu farið alveg sérstaklega illa út úr evrunni.  Skal þar fyrst nefna Grikkland, sem má segja að evran hafi hreinlega gert gjaldþrota.  Ítalía var svo næst og svo komu Spánn og Portúgal.  Í öllum þessum löndum hefur samkeppnishæfni landanna á alþjóðamarkaði minnkað mikið.  Þetta hefur valdið auknu atvinnuleysi og mikilli aukningu fjármagns til félagsmála auk þess að landsframleiðsla þessara landa hefur lækkað all verulega.  Þá eru blikur á lofti í efnahagsmálum austur Evrópu ríkjanna sem eru í evrusamstarfinu.  Þá er það það land sem kemur einna mest á óvart að stendur mjög illa, en það er Írland.  28 nóvember 2010, voru bankar á Írlandi á barmi þess að falla.  Evrópski seðlabankinn og alþjóða gjaldeyrissjóðurinn voru sammála um að það þyrfti 85 milljarða evra til að bjarga málunum.  Írska ríkið lagði fram 17,5 milljarða evra sem evrópski seðlabankinn og alþjóða gjaldeyrissjóðurinn lánuðu 67,5 milljarða evra til "björgunarinnar".

Allt frá því að fyrstu hugmyndirnar um einn gjaldmiðil fyrir Evrópu komu fram árið 1969, hefur verið varað við afleiðingunum.  Nú hefur ALLT komið fram sem varað var við.  En það þurfti alþjóðlegt fjármálahrun til þess að menn sæju hvaða áhrif evran raunverulega hafði.  Meira að segja Frakkar hafa tapað á því að taka upp evruna, það kemur fram í aukinni skuldsetningu landsins (minnkandi landsframleiðsla) og aukið atvinnuleysi.  Eina landið sem hefur hagnast á evrunni er Þýskaland og er sá hagnaður MJÖG MIKILL.  Einhvers staðar er sagt að enginn hagnist án þess að einhver annar tapi.

Allt frá því að kola- og stálbandalagið var stofnað (undanfari ESB), lék allt í lyndi og stofnsamningurinn lofaði góðu.  En eftir að evran var tekin upp árið 1999, fór að bera á meiri miðstýringaráráttu hjá ESB og miklu reglugerðarfargani, sem var skellt á og ríki sem voru meðlimir áttu að samþykkja umyrðalaust, fóru að renna tvær grímur á marga og efasemdir fóru að láta á sér kræla.  Nú er svo komið að Bretar hafa sagt sig úr ESB og tekur úrsögnin gildi í mars 2019.  Haldin var þjóðaratkvæðagreiðsla í Bretlandi 23 júní 2016,þar sem 52% greiddu atkvæði með útgöngu en 48% á móti.  Aukinnar óánægju með aðild er einnig farið að gæta á Ítalíu og farið er að bera á óánægju hjá fleiri ríkjum og þá sérstaklega í suður Evrópu.

 

Heimildir eru úr bókinni:EURO TRAGEDY a drama in nine acts eftir Ashok Mody útgefin af Oxford University press 2018

Gæti liðast í sundur á þessu ári